مطمئناً همه ما میدونیم که جهیزیه چیه؛ اموالی که در ابتدای شروع زندگی، توسط دختر یا خانواده اش به منزل مشترک برده میشه تا زندگی جدید را شروع کنند. در قانون مدنی ایران اشاره ایی به جهیزیه نشده و شرعا و قانونا تکلیفی بر گردن زن وجود نداره و تهیه اسباب زندگی بر عهده مرده. اما عرف اکثر مناطق ایران، تهیه جهیزیه توسط دختر هست ؛ البته مناطقی هم هستند که بردن جهیزیه توسط دختر مرسوم نیست و آقایون باید وسایل زندگی را تهیه کنند.
این لطف خانواده دختر، بسیار کمک کننده است گرچه در خیلی از موارد باعث فشار به خانواده میشه و هزینه های کمرشکنی را به خانواده دختر تحمیل میکنه. مسائلی مثل چشم و هم چشمی، این هبه و کمک را گاهاً به قرض طولانی مدت برای خانواده دختر تبدیل میکنه، در حالیکه، جهیزیه باید اقلام اولیه زندگی برای شروع باشه نه وسایل یک زندگی کامل.
اگر زوجین به اختلاف بخورن، و دختر نیت ترک منزل همسر را داشته باشه و نخواد برگرده، معمولا جهیزیه را که متعلق به خودش هست را با خودش میبره که در اصطلاح به اون استرداد جهیزیه میگن و این مسئله کشمکش هایی را ایجاد میکنه. در ادامه به شرایط و نکات استرداد جهیزیه اشاره میکنیم.
جهیزیه
همونطوری که در بالا گفتین، جهیزیه، وسایلی هست که دختر در ابتدای زندگی با خودش به منزل شوهر میبره. در حقیقت خانم مالک وسایل هست و شوهر فقط اجازه استفاده یا به اصطلاح انتفاع از وسایل را داره و خانم هر موقع که بخواد حتی قبل از جدایی میتونه وسایل را ببره که البته این کار نشانگر تمایل به جدایی هست. نکته مهمی که در مورد جهیزیه وجود داره، اینه که اگر وسایل جهیزیه در طول زمان خراب بشه، مرد مسئولیتی برای جایگزینی یا پرداخت وجه آنها نداره و اگر آن وسایل جایگزین بشن، اقلام جدید، دیگه جزو جهیزیه نیست و متعلق به مرده و خانم نمیتونه آن وسایل را با خودش ببره و فقط وسایلی را میتونه ببره که از جهیزیه اولیه باقیمانده است.
استرداد جهیزیه:
استرداد جهیزیه را میشه در دو حالت متصور شد: استرداد با سیاهه و استرداد بدون سیاهه.
سیاهه:
لیستی از اموال جهیزیه است که در بعضی مناطق مرسومه و خانواده عروس، تک تک اقلام جهیزیه را در آن ذکر میکنند، حتی در بعضی جاها وسایلی از جهیزیه که داماد تهیه میکنه هم در لیست جهیزیه ذکر میشه و یا طلایی که برای عروس خریداری میشه هم در لیست سیاهه نوشته میشه.
در مورد نوشتن سیاهه نکاتی وجود دارد که در زیر اشاره میکنیم:
فهرستی کامل از جهیزیه با جزئیات و مارک وسیله و قیمت آن تهیه کنید؛ مخصوصا اقلام گران مثلا فرش دست بافت کاشان 6 متری طرح ماهی یا یخچال سامسونگ 20 فوت رنگ نقره ایی.
در هنگام تحویل جهیزیه، از داماد و خانواده اش در ذیل سیاهه، امضا بگیرید.
در بعضی مناطق، تهیه بعضی از اقلام جهیزیه با داماد است که در لیست سیاهه نوشته میشود، توجه کنید این اقلام متعلق به عروس نیست.
در بعضی مناطق، طلایی که به عروس هدیه میشود را هم با وزن در لیست جهیزیه مینویسند و درسته طلاها متعلق به خانوم اما جزو جهیزیه نیست.
استرداد جهیزیه با سیاهه:
استرداد جهیزیه با سیاهه کار پر دردسری نیست و معمولا مشکلی وجود نداره. زن از طریق دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف، دادخواستی مبنی بر استرداد جهیزیه به استناد سیاهه میده. اما نکته ایی که وجود داره ، اگر جنسی از جهیزیه آسیب دیده یا مستهلک شده و توسط مرد جایگزین شده، زن نمیتونه، اون اقلام با خودش به عنوان جهیزیه ببره و همینطور طلاهایی که در سیاهه هست و مرد برای زن خریده را هم نمیتونه به استناد جهیزیه ببره، اون طلاها به خانم هبه شده و مرد میتونه از هبه، رجوع کنه و بگه طلاهای منو پس بده.
استرداد جهیزیه بدون سیاهه:
در اینجا کار کمی سخته، اگر از اول سیاهه تهیه نشده یا اینکه گم شده، در ابتدا باید ثابت کنیم که زن مالک جهیزیه است و اینکه چه اقلامی را به عنوان جهیزیه آورده. در این موارد، استرداد معمولا با شهادت شهود یا اقرار مرد، صورت میگیره. در صورتی که زن، نتونه مالکیتش بر جهیزیه را اثبات کنه، معمولا دادگاه، وسایل را تقسیم می کنه و آن اموالی که معمولا برای استفاده مرد هست را به مرد داده و وسایلی که معمولا زنان از آن استفاده می کنند را به زن می دهد.
بردن جهیزیه بدون اجازه شوهر:
همانگونه که در بالا گفته شد، زن مالک جهیزیه ایی که خودش آورده، هست و برای بردن جهیزیه به اجازه مرد نیاز نداره. فقط توجه کنید که تنها وسایلی که جزو جهیزیه روز اول بوده را میتونه ببره، در غیر این صورت مرد میتونه بابت بردن وسایلی که خودش خریده از زن شکایت کنه.
اگر برای بردن جهیزیه، مجوز دادگاه ندارید بهتره چند شاهد داشته باشید که چه اقلامی میبرید.
شکایت خیانت در امانت از شوهر در هنگام استرداد جهیزیه:
در این مورد قانون توضیح واضحی نداره و اگر به بررسی آرای دیوان عالی کشور در این زمینه بپردازیم، میبینیم که در بعضی از آرا، دیوان عالی کشور، این جرم را برای مرد در نظر نگرفته و در بعضی آرا، مرد را به خیانت در امانت محکوم کرده اما در دید کلی میشه گفت که در حقیقت این جرم خیانت در امانت نیست، چون خیانت در امانت برای اموالی که از ابتدا نیت به برگردوندن اون مال وجود داشته باشه اما در مورد جهیزیه، هیچکسی با نیت پس بردن جهیزیه، زندگیش شروع نمیکنه و اول زندگی ، همه چیز گل و بلبه؛ بنابراین به نظر میرسه حتی اگر مرد، به اموال جهیزیه، آسیب هم زده باشه، نمیشه جرم خیانت در امانت بهش نسبت داد.
البته اگر زن و شوهر طلاق گرفته باشند یا در شرف طلاق هستند و زن، هنوز جهیزیه را پس نگرفته و به هر روشی ( شفاهی، یا کتبی یا با اظهارنامه یا دادخواست در دادگاه) از مرد بخواهد که جهیزیه را پس بده ، از زمان اطلاع مرد از درخواست زن، مرد امین تلقی میشه و آسیب به مال یا پس ندادن مال، مصداق جرم خیانت در امانته و در این حالت زن میتونه به دادگاه شکایت کنه تا از طریق قانون جهیزیه را پس بگیره. همینطور مرد حق نداره بدون اجازه همسرش اقلام جهیزیه را بفروشه. در این صورت دادگاه میتونه مرد را به فروش مال غیر محکوم کنه.
فکر کنم با همین مثال ساده و تناقض آشکار، تونستید اهمیت حضور وکیل و یک کار بلد و آشنا به قانون متوجه بشید.
همین نکات و راهکارهاست که باعث میشه بگیم، برای همه کارها حتی مسائلی که فکر میکنید بلدید یا ساده است، از یک مشاوره حقوقی یا وکیل استفاده کنید.
مرجع صالح برای رسیدگی استرداد جهیزیه:
تعیین مرجع صالح بستگی به ارزش و قیمت جهیزیه داره، اگر ارزش جهیزیه تا 20 میلیون تومان باشه ، شورای حل اختلاف صالح است و اگر مبلغ و ارزش بیشتر باشه، دادگاه خانواده به موضوع رسیدگی میکنه.
قرارتامین خواسته پیش از ابلاغ:
بهتره قبل از دادخواست استراد جهیزیه یا همزمان با آن، قرار تامین خواسته را قبل از ابلاغ بخواهید، در این صورت مرد نمیتونه جهیزیه را از خانه خارج کنه یا بفروشه و در پروسه شکایت خیانت در امانت نمی افتید.
هزینه و مدت زمان استرداد جهیزیه:
هزینه ی دادرسی برای استرداد جهیزیه و همینطور هزینه حمل و نقل وسایل به عهده ی زن هست. طبق تعرفه دستگاه قضائی هزینه استرداد، حدود 3 و نیم درصد از ارزش کل اقلام جهیزیه است. مدت زمان لازم جهت استرداد، از زمان اقدام تا دریافت آن 1 ماه تا حداکثر 3 ماه طول می کشد.
اعتراض به حکم استرداد جهیزیه:
مرد میتونه به حکم استرداد جهیزیه و انتقال وسایل اعتراض کنه. موارد اعتراضی مرد شامل موارد زیر:
زن وسایل خریداری شده توسط مرد را که به جای وسایل خراب شده جهیزیه اش تهیه شده بود، در لیست جهیزیه ذکر کنه یا ببره.
زن وسایل اضافی که مرد برای زندگی خریده و جزو لیست جهیزیه نیست را ببره.
نظرات مشتریان
ثبت نظرهنوز نظری ثبت نشده!!
شما اولین نفری باشید که نظرش رو ثبت میکنه.
فرم ارسال نظر