همه چیز در مورد تمکین و نفقه زوجه
همونطور که در دعاوی خانوادگی و طلاق گفتیم؛ خانم و آقا بعد از عقد ازدواج مجموعه ای از حقوق و وظایف نسبت به هم دیگه دارند به طور مثال تأمین مخارج زندگی وظیفه آقاست، تربیت و رسیدگی به بچه ها وظیفه هر دو نفره و ... . یکی از وظایف خانم در زندگی مشترک بحث تمکینه. فکر میکنیم اگر تمکین رو با مصادیقش معنی کنیم مناسب تر باشه. در حالت کلی حسن معاشرت، زندگی در منزل مشترک و برقراری رابطه زناشویی در حد متعارف از مصادیق تمکینه. هر چند شاید در نگاه مردم زندگی کردن در منزل مشترک مساوی با تمکین باشه اما باید گفت این فقط یک جنبه از اون یعنی تمکین عامه. تمکین عام در حالت کلی یعنی پذیرش ریاست مرد بر خانواده و علاوه بر زندگی در منزل مشترک مصادیق دیگه ای هم داره مثل بحث اشتغال خانم که باید با اجازه آقا باشه، خروج خانم از منزل مشترک و ... . مصداق تمکین خاص هم برقراری رابطه زناشویی در حد متعارفه.
اگر خانم حاضر به تمکین از آقا نباشه در اصطلاح ناشزه است و به حالت عدم تمکین، نشوز میگن.
دادخواست الزام به تمکین
این دادخواست در دعاوی خانوادگی زمانی مطرح میشه که خانم حاضر به تمکین از آقا نباشه به طور مثال منزل مشترک رو بدون هیچ دلیل موجهی ترک کرده باشه. در این حالت آقا برای برگردوندن خانم به منزل مشترک ممکنه این راه رو امتحان کنه هر چند رسیدن به این هدف حتی اگر رأی به الزام خانم صادر بشه تا زمانی که خانم با میل و اراده خودش به منزل مشترک برنگرده امکان پذیر نیست و در واقع جنبه الزامی نداره و اینطور نیست که اگر رأی الزام به تمکین صادر بشه به خانم دستبند بزنند و ایشون رو با زور به منزل مشترک برگردونن.
پس چرا این دعوی الزام به تمکین که بدون نتیجه است و اجرای اون الزامی نیست از سوی آقا طرح میشه؟ با وکیل نگیر همراه باشید در قسمت بعدی که آثار رأی الزام به تمکین رو گفتیم به این سوال هم جواب داده میشه.
آثار رأی الزام به تمکین
در بخش قبلی گفتیم اگر در دعوی الزام به تمکین حکم به نفع آقا صادر بشه این رأی الزامی نیست و بدون رضایت و میل خانم اجرا نمیشه، پس هدف از طرح این دعوی چیه؟ درسته که این رأی الزامی نیست اما آثاری داره که طرح اون رو توجیه میکنه. این آثار شامل پرداخت نکردن نفقه، اجازه ازدواج مجدد آقا و بحث نصف نشدن اموال آقا در صورتی که ایشون متقاضی طلاق باشند میشه.
درسته که تمکین خانم از آقا جز وظایف خانمه اما این طور نیست که به هر قیمتی مجبور به تمکین باشه. قانون در مواردی به خانم اجازه میده از تمکین خودداری کنه و همزمان نفقه هم دریافت کنه. ماده 1115 و 1127 قانون مدنی مواردی از مجاز بودن عدم تمکین رو بیان کرده، به طور مثال در صورتی که آقا به بیماری مقاربتی مبتلا شده باشه قانون این اجازه رو به خانم میده که از نزدیکی با آقا خودداری کنه. یا اگر بودن خانم با آقا در یک منزل برای خانم ضرر بدنی، مالی یا شرافتی داشته باشه خانم میتونه منزل مشترک رو ترک کنه و این کار باعث از بین رفتن نفقه و ایجاد سایر آثار عدم تمکین نمیشه اما وظیفه اثبات این موارد در دادگاه با خانمه.
اگر شرایط مالی خانم خوب باشه باز هم آقا باید نفقه پرداخت کنه؟ تامین هزینه ی خانواده از جمله همه مخارج شخصی خانم بر عهده آقاست و خانم اگر بسیار متمول و دارا باشه مسئولیتی در این خصوص نداره و آقا نمیتونه به این دلیل که خانم خودش منبع درآمد داره از پرداخت هزینه های شخصی ایشون خودداری کنه.
این هزینه ها شامل تأمین همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت خانمه مثل غذا، لباس، هزینه های پزشکی و درمانی و ... . نکته مهم اینه که علاوه بر شرایط و عادات خانم در تعیین میزان نفقه باید به عرف هم توجه کرد و در واقع برای تشخیص اقلام نفقه و اختلاف در این خصوص عرف جامعه حاکمه و اگر اختلافی در تعیین مصداق نفقه پیش بیاد دادگاه علاوه بر وضعیت خانم به عرف یا نظر بیشتر مردم جامعه توجه میکنه. در جلسات مشاوره ای که داشتیم از ما سوال شده آیا هزینه ترمیم ناخن هم جز اقلام نفقه به حساب می یاد یا طلاهایی که در ایام زندگی مشترک برای خانم خریداری شده اونها چه طور؟ در کل بحث نفقه و تعیین مصداق های اون زمانی پیش میاد که اختلافی درمیون باشه و خانم یا آقا تصمیم به جدایی گرفته باشند وگرنه در حالت عادی زندگی، خانم و آقا هر دو برای رشد خانواده تلاش میکنند و در اغلب موارد هر دو از خواسته های شخصی خودشون عبور میکنند و هدف هر دو داشتن یک زندگی آروم و پیشرفت خانواده است. ولی اگر اختلافی پیش بیاد و کار به دادگاه برسه دادگاه با مشورت کارشناس تعیین نفقه مبلغی رو به صورت ماهانه به عنوان نفقه تعیین میکنه.
علاوه بر این مورد، ممکنه خانم و آقا خودشون در مورد میزان و مبلغ نفقه به توافق برسند در این صورت همون مبلغ توافق شده به عنوان نفقه در نظر گرفته میشه و بحث کارشناسی و تعیین میزان نفقه توسط دادگاه منتفیه.
همونطور که در بالا گفته شد تعیین میزان نفقه توسط دادگاه خانواده با مشورت کارشناس تعیین نفقه انجام میشه و کارشناس در تعیین میزان اون به نیازهای خانم، عرف جامعه و ... توجه میکنه به همین دلیل نمیشه عدد ثابتی رو در این زمینه مشخص کرد. شاید با توجه به شرایط، برای یک خانم دارای بیماری خاص برای تأمین هزینه های درمان لازم باشه نفقه بیشتری تعیین بشه ولی خانم دیگری این هزینه رو نداشته باشه و نفقه کمتری دریافت کنه. ما نمونه رایی هایی رو دیدیم که میزان نفقه در یک شهرستان کوچک حدود یک میلیون تومان تعیین شده از اون طرف در شهرهای بزرگی مثل تهران به دلیل بالاتر بودن هزینه زندگی این عدد بالاتره.
تعدیل نفقه
اگر دادگاه میزان نفقه رو مشخص کرده باشه آیا خانم و آقا برای همیشه باید به اون میزان پایبند باشند؟ به بیان دیگه اگر خانم اون عدد رو کم بدونه یا آقا اون رو زیاد بدونه و توان پرداختش رو نداشته باشه، میشه اقدام دیگه ای انجام داد یا بعد از قطعی شدن رأی مربوط به نفقه هیچ اعتراضی نسبت به اون پذیرفته نمیشه؟
قاعده کلی در مورد آرای دادگاه اینه که اگر رأیی صادر و قطعی بشه هیچ اعتراضی نسبت به اون قبول نمیشه اما در مورد میزان نفقه و در کل پرداخت هایی که حالت ماهانه و قسطی دارند مثل اجاره خونه و ... این قاعده جاری نیست و خانم یا آقا اگر میزان نفقه رو نامناسب بدونند میتونند دادخواست تعدیل نفقه بدهند و دادگاه خانواده دوباره میزان نفقه و شرایط جدید رو بررسی میکنه و اگر تشخیص بده میزان نفقه نامناسبه به درخواست آقا یا خانم ممکنه اون رو کم یا زیاد کنه.
پرداخت نفقه تا چه زمانی ادامه داره؟
در بعضی از سایت های غیرحقوقی میبینیم که دریافت نفقه رو حتی در صورت طلاق و جدایی خانم و آقا ممکن میدونند و چیزهای عجیب و غریب دیگه مثل اینکه دادگاه ممکنه آقا رو مکلف کنه که شغل با درآمد بیشتر پیدا کنه!
بدانید و آگاه باشید که نفقه فقط و فقط مربوط به ایام زندگی مشترکه و بعد از طلاق آقا هیچ مسئولیتی در پرداخت نفقه خانم نداره. اما ممکنه خانمی در ایام زندگی مشترک به طور مثال حدود یک سال نفقه دریافت نکرده باشه که میتونه اون رو همزمان با دادخواست طلاق یا حتی بعد از صدور حکم طلاق، در صورتی که این حق رو برای خودش محفوظ نگه داشته باشه، مطرح کنه و این ایرادی نداره و در واقع نفقه گذشته و مربوط به ایام زندگی مشترک رو مطالبه کرده و شاید فقط زمان پرداختش به بعد از طلاق رسیده باشه. این مورد به معنای این نیست که خانم حتی در صورت طلاق و جدایی و در زمانی که دیگه هیچ رابطه ای با آقا نداره میتونه نفقه دریافت کنه.
دو تا استثنا در مورد پرداخت نفقه بعد از طلاق داریم که یکی در مورد طلاق رجعیه. توضیح مفصل طلاق رجعی در مقاله طلاق و انواع طلاق اومده اما به طور کلی در یکی از انواع طلاق، آقا میتونه تا پایان مدت عده طلاق رو به هم بزنه و در واقع به زندگی مشترک برگرده و به همسر خودش رجوع کنه. در این مورد تا پایان زمانی که این حق برای آقا وجود داره ایشون مکلف به پرداخت نفقه خانمه.
مورد بعدی طلاق در ایام بارداریه. شاید بپرسید مگه با وجود بارداری طلاق امکان داره، باز هم ازتون میخوایم که اگر همچین سوالی دارید مقاله طلاق رو مطالعه کنید ولی پاسخ کوتاه به این سوال مثبته. در مورد طلاق در ایام بارداری هم آقا میبایست تا زمان دنیا اومدن فرزند مشترک، نفقه همسر سابق خودش رو پرداخت کنه.
هدف از این مقاله پاسخ به پرسش های زیر بود، اما اگر پرسشی در ذهنتون باقی مونده که اینجا جوابش رو پیدا نمیکنید میتونید از ما بپرسید.
معنی حقوقی کلمات تمکین، نفقه، عدم تمکین، الزام به تمکین، ناشزه و نشوز؟
چه زمانی میتوان دادخواست الزام به تمکین طرح نمود؟
رأی الزام به تمکین چه آثاری دارد؟
دلایل موجه عدم تمکین خانم کدامند؟
نفقه شامل چه مواردی میشود؟
میزان نفقه در سال 1403 چقدر است؟
تعدیل نفقه چیست؟
پرداخت نفقه تا چه زمانی ادامه دارد؟
نظرات مشتریان
ثبت نظرهنوز نظری ثبت نشده!!
شما اولین نفری باشید که نظرش رو ثبت میکنه.
فرم ارسال نظر