معمولا ما وکلا برای اینکه بتونیم تمرکز بیشتری روی پرونده و موضوعات اون داشته باشیم سعی میکنیم تا جای ممکن از نظر احساسی درگیر پرونده نشیم و همه چیز رو با قانون که ابزار کارمون هست بررسی کنیم. اما پرونده های حوزه خانواده ماجرای متفاوتی داره؛ ما میبینیم بین دو نفر که با عشق و امید زندگیشون رو شروع کردند اختلافی به وجود اومده و در بیشتر موارد هم این درگیری و اختلاف هیچ مقصری نداره، فقط اون دو فرد اشتباه کنار هم قرار گرفتند و متاسفانه درگیر یک بحث و جدل بی پایان و طاقت فرسا شدند و دیدن و شنیدن این موضوع برای ما خیلی سخته.
در نهایت اینکه بعضی وقت ها انسان ناچاره تصمیم هایی بگیره که شاید ضررش کم نباشه اما متأسفانه آخرین راهه. موضوع بیشتر دعواهای خانوادگی از این دست تصمیم ها هستند و بهتره برای اجرای این تصمیم راهی انتخاب بشه که طرفین کمتر درگیر بشن. ما در وکیل نگیر به شما کمک میکنیم اجرای این تصمیم سریع تر و بدون سختی کمتر برای شما عملی بشه و مناسب ترین راه از نظر حقوقی رو پیش روی شما میذاریم.
شاید برای ابتدای امر بد نباشه با انواع دعاوی خانوادگی کمی آشنا بشیم. ما توضیح مختصری از مهمترین دعاوی خانوادگی رو در زیر برای شما آوردیم اما پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر مقالات مرتبط در آکادمی وکیل نگیر رو مطالعه کنید.
انواع دعاوی خانوادگی:
همونطور که از اسم دعاوی خانوادگی مشخصه موضوعات اون حول محور خانواده است یعنی زن و مرد و امور فرزندانشون.
هر چند در ابتدا ممکنه انتخاب عنوان دعوی در اختلافات خانوادگی راحت به نظر برسه اما علم حقوق هم مثل همه تخصص های دیگه پیچیدگی های خاص خودش رو داره. به جرأت میشه گفت در موضوع دعاوی خانوادگی بیش از پنجاه عنوان و خواسته حقوقی داریم و تشخیص درست موضوع و انتخاب عنوان دقیق برای اون احتیاج به دانش و تخصص کافی در این زمینه داره.
هر چند شاید دونستن اسم تمام موضوعات دعاوی خانوادگی لازم نباشه اما نگاهی گذرا به اون خالی از لطف نیست. این موضوعات شامل:
اثبات زوجیت- انکار زوجیت- اثبات نسب- نفی نسب- اثبات کفالت ( تحت تکفل بودن)- اثبات رجوع- ثبت واقعه رجوع- ثبت واقعه طلاق- اجازه ازدواج ( عدم استیذان از ولی )- الزام به بذل مدت- الزام به ثبت ازدواج- استرداد جهیزیه- اعلام تمکین- الزام به تمکین- الزام به تهیه مسکن- مطالبه مهریه- مطالبه نفقه- مطالبه نحله و اجرت المثل- تعیین مهرالمثل- تعدیل مهریه- تقسیط مهریه- تعدیل تقسیط مهریه- تعدیل نفقه- تقسیط نفقه معوقه- اثبات وقوع طلاق- طلاق به درخواست آقا- طلاق به درخواست خانم- طلاق توافقی- گواهی عدم امکان سازش- تقاضای تنفیذ طلاق- ابطال ثبت واقعه رجوع- ابطال ثبت واقعه طلاق- ابطال ثبت واقعه ازدواج- فسخ نکاح / بطلان نکاح- تجویز ازدواج مجدد- تغییر جنسیت- اهداء جنین- فرزند خواندگی (درخواست سرپرستی)- ملاقات فرزند- تعیین تاریخ و مدت ملاقات- حضانت و استرداد فرزند- سلب حضانت- تحویل فرزند- تقسیط نفقه فرزند- صدور اجازه خروج از کشور- ممانعت از خروج فرزند از کشور- منع اشتغال همسر- اعلام نشوز- اثبات بلوغ و ... هستند.
از بین این دعاوی، بعضی از اونها فراگیرتر هستند مثل انواع طلاق شامل طلاق به درخواست آقا، طلاق به درخواست خانم و طلاق توافقی، مطالبه مهریه، مطالبه نفقه خانم یا نفقه فرزندان مشترک، تمکین و نشوز، حضانت و ملاقات فرزندان، مطالبه اجرت المثل و استرداد جهیزیه.
با توجه به حجم و گستردگی موضوعات دعاوی خانوادگی توصیه ما اینه قبل از هر اقدام حقوقی در این خصوص با مشورت گرفتن از یک وکیل، خواسته خودتون رو مشخص کنید تا برای تعیین مسیر و اقدام حقوقی مناسب دچار سردرگمی نشید.
در سایت وکیل نگیر برای هر کدام از این دعاوی خانوادگی صفحه مستقلی وجود داره که تا حد امکان سعی شده اونها رو خیلی ساده توضیح بدیم. اما در ادامه چند مورد از اونها رو مثل طلاق، مهریه، نفقه و حضانت خیلی مختصر توضیح دادیم.
طلاق:
به نظر خود کلمه طلاق احتیاج به هیچ توضیحی نداره و همه میدونیم متاسفانه در بیشتر موارد آخرین راه برای پایان دادن به مشکلات خانوادگیه اما بهتره قبل از گرفتن تصمیم قطعی در این مورد ابتدا راه های دیگه رو امتحان کنید.
به طور کلی تقاضای طلاق بسته به اینکه به درخواست آقا باشه یا خانم یا حتی با توافق هر دو طرف، به چند نوع تقسیم میشه که هر کدام روند و ویژگی های خاص خودشون رو دارند که در مقاله مربوط به طلاق و جدایی به طور کامل در این مورد توضیح دادیم.
مهریه:
هر چند پس از عقد ازدواج خانم در هر زمان می تونه درخواست مطالبه مهریه خودش رو داشته باشه و آقا با توجه به شرایطی مکلف به پرداخت اونه اما معمولاً موضوع مطالبه مهریه یکی از موضوعات حاشیه ای موضوع طلاق و جداییه و در شرایط عادی زندگی کسی به دنبال دریافت مهریه نیست. با این وجود شرایط مطالبه مهریه در هر مورد یا پرونده با توجه به عقدنامه، عند الاستطاعه یا عندالمطالبه بودن مهریه، وضعیت مالی آقا و ... متفاوته و در این مورد نمیشه حکم کلی داد. در مقاله مطالبه مهریه تلاش کردیم انواع شرایط مختلف را بررسی کنیم و به سوالات مهم این حوزه پاسخ بدیم. اما مهم ترین سوالی که خیلی توسط خانم ها از ما پرسیده میشه رو همین جا جواب میدیم و خیال شما و خودمون رو راحت میکنیم. اون سوال اینه که ما درخواست طلاق داریم آیا باید مهریه خودمون رو ببخشیم؟ پاسخ یک کلمه است: خیر.
نفقه:
نفقه شامل تأمین همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت شخصه و بر این اساس در هر مورد ممکنه میزان و نوع آن متفاوت باشه، مثلاً اگر خانم در منزل پدری خدمتکار داشته در زندگی مشترک همسرش هم باید همون شرایط رو براش مهیا کنه. همچنین دایره شمول افرادی که میتونند نفقه دریافت کنند علاوه بر خانم و فرزندان مشترک شامل افرادی از اقوام و آشنایان میشه که در اصطلاح به آن ها افراد واجب النفقه میگن.
علاوه بر اون برخلاف سایر موضوعات دعاوی خانوادگی که تنها جنبه حقوقی دارن، نفقه و عدم پرداخت آن دارای جنبه کیفری نیز هست به این معنا که اگر فرد نفقه اشخاصی که براساس قانون مکلف به پرداخت نفقه به اونهاست، پرداخت نکنه تحت شرایط خاصی قابل تعقیب کیفریه و در واقع عدم پرداخت نفقه تحت آن شرایط جرمه، جرم ترک انفاق. با مطالعه مقاله مربوط به نفقه که حدود 10 دقیقه زمان نیاز داره می تونید اطلاعات بیشتری در این خصوص کسب کنید.
تمکین:
تمکین، تمکین عام، تمکین خاص، الزام به تمکین، نشوز، ناشزه معنی این اصطلاحات چیه و چه ربطی به هم دارند؟
همین که عقد ازدواج بین آقا و خانم منعقد بشه هر کدوم حقوق و تکالیفی در برابر هم پیدا می کنند. یکی از وظایف خانم در رابطه زناشویی تمکینه که دو معنی عام و خاص داره تمکین عام یعنی خانم در حدود پذیرش عقل و قانون ریاست آقا بر خانواده رو قبول داشته باشه و به نوعی از اون اطاعت کنه. اما تمکین خاص به معنی انجام وظایف زناشوییه.
اما اگر خانم بدون دلیل پذیرفته شده حاضر به تمکین نباشه یا در اصطلاح ناشزه باشه دیگه نفقه ای به اون تعلق نمیگیره و به این حالت عدم تمکین خانم در اصطلاح نشوز میگن. برای اطلاع بیشتر در این موردمیتونید مقاله تمکین رو مطالعه کنید.
حضانت فرزند مشترک:
حضانت در اصطلاح به معنی سرپرستیه و در مورد حضانت فرزندان، بحث در مورد اینه که سرپرستی و وظیفه نگهداری و تربیت فرزند مشترک با پدره یا مادر؟ در حالت عادی که هیچ اختلافی نیست و خانم و آقا با هم زندگی میکنند خب طبیعتا حضانت فرزند مشترک با هر دوی اونهاست. اما در صورت اختلاف و زندگی جداگانه به هر دلیلی، تا 7 سالگی حضانت فرزند با مادره و بعد از اون تا رسیدن به سن بلوغ که برای دختر حدود 9 سال و برای پسر حدود 15 ساله حضانت فرزند با پدره و بعد از اون هم خود فرزند انتخاب میکنه که با کدام یکی از والدینش زندگی کنه.
آیا کسی که حضانت فرزند رو به عهده داره باید هزینه های اون رو هم تأمین کنه؟ اگر خانم متقاضی طلاق باشه و درخواست حضانت فرزندان مشترک رو داشته باشه، باید مهریه اش رو ببخشه؟ آیا میشه حق حضانت فرزند رو از یکی از والدین گرفت؟ اگر حضانت فرزند با مادر باشه برای انجام امور اداری، بانکی و ... فرزند مشترک حضور پدر لازمه؟ اگر حضانت فرزند با یکی از والدین باشه، طرف دیگه حق ملاقات با فرزند رو داره؟ اینها پر تکرارترین سوالات مربوط به حضانت فرزند مشترکه که ما در مقاله حضانت فرزند مشترک به اونها پاسخ دادیم.
معمولا این چند عنوان دعاوی خانوادگی یعنی طلاق، مهریه، نفقه، تمکین و حضانت در همه دعاوی خانوادگی که به طلاق ختم میشه مطرحه اما موضوعات دیگه مثل اثبات زوجیت یا الزام به ثبت ازدواج مواردی هستند که در موارد خاص مطرح میشن اما ما سعی کردیم همه این موضوعات، حتی کم کاربردترین اونها رو در مطالب جداگانه توضیح بدیم.
هدف این مطلب توضیح مختصری درباره موارد زیر بود:
آشنایی با دعاوی خانوادگی و انواع دعاوی خانوادگی
طلاق و انواع طلاق
نفقه، نفقه زوجه، نفقه فرزند مشترک، نفقه افراد واجب النفقه، جرم ترک انفاق
تمکین، تمکین عام، تمکین خاص، الزام به تمکین، نشوز، ناشزه
حضانت فرزند مشترک، حضانت تا 7 سالگی، حضانت از 7 سالگی تا رسیدن به سن بلوغ، حضانت بعد از سن بلوغ